Tragiczny koniec Anny Boleyn

19 maja 1536 r. druga żona króla Anglii Henryka VIII Anna Boleyn została ścięta w Londynie. Władca oskarżył ją o cudzołóstwo, kazirodztwo i zdradę stanu, choć najprawdopodobniej oskarżenia te były bezpodstawne.

Anna Boleyn urodziła się ok. 1501 r. jako córka angielskiego arystokraty Tomasza Boleyna i Elżbiety Howard. Dzieciństwo spędziła głównie w zamku Hever w hrabstwie Kent, a zdaniem części badaczy przez pewien czas zdobywała edukację na dworze księżnej Sabaudii i namiestniczki Niderlandów Małgorzaty Habsburżanki. W latach 1514–1522 przebywała z kolei na francuskim dworze królewskim, gdzie została damą dworu królowej Klaudii, żony Franciszka I. W styczniu 1522 r. wróciła do Anglii i w niedługim czasie dołączyła do grona dam dworu królowej Katarzyny Aragońskiej.

W 1525 r. Anna Boleyn zwróciła uwagę króla Henryka VIII, który chciał uczynić ją swoją oficjalną kochanką. Co ciekawe, wcześniej był przez kilka lat związany był z jej starszą siostrą Marią, z którą doczekał się najprawdopodobniej dwojga dzieci, Katarzyny i Henryka, których nigdy nie uznał. Anna nie chciała jednak zadowolić się tytułem metresy i stwierdziła, że może związać się z królem tylko jeśli rozwiedzie się ze swoją dotychczasową żoną Katarzyną Aragońską. Kiedy Stolica Apostolska odmówiła unieważnienia małżeństwa króla, Henryk VIII ogłosił się głową Kościoła w Anglii i stwierdził jego niezależność od papieża. 25 stycznia 1533 r. w Londynie wziął potajemny ślub z Anną Boleyn, która już w 1531 r. zajęła komnaty po wygnanej z angielskiego dworu Katarzynie Aragońskiej.

23 maja 1533 r. arcybiskup Tomasz Cranmer uznał pierwsze małżeństwo władcy za nieważne, a pięć dni później oficjalnie stwierdził legalność ślubu króla z Anną Boleyn. 1 czerwca 1533 r. w opactwie westminsterskim skronie Boleyn uwieńczyła korona królowej, a 7 września 1533 r. w Greenwich na świat przyszła jedyna córka pary Elżbieta, późniejsza królowa Elżbieta I. Rok później władczyni znów była w ciąży, lecz zakończyła się ona poronieniem. Rozczarowany brakiem syna Henryk zaczął oddalać się od żony i szukać pocieszenia w ramionach kolejnych kochanek.

Chociaż Anna próbowała intrygami pozbywać się konkurentek z dworu, jej pozycja na królewskim dworze zaczęła słabnąć. Co gorsza, w styczniu 1536 r. straciła kolejną ciążę, co jeszcze bardziej zniechęciło do niej męża. Z kolei jego nowa kochanka Jane Seymour podobnie jak Anna nie godziła się na rolę „tej drugiej" i zaczęła namawiać Henryka, by pozbył się dotychczasowej żony. 2 maja 1536 r. Anna Boleyn została aresztowana i przewieziona do twierdzy Tower of London. Oskarżono ją o liczne pozamałżeńskie stosunki seksualne, w tym romans z własnym bratem Jerzym, cudzołóstwo było zaś w tym czasie uznawane za równoznaczne ze zdradą stanu.

14 maja 1536 r. Tomasz Cranmer ogłosił rozwiązanie małżeństwa Anny Boleyn z Henrykiem, a pięć dni później został na niej wykonany wyrok śmierci. Początkowo królowa spoczywała na terenie zamku Tower of London w kaplicy St Peter ad Vincula wśród innych osób straconych w czasie panowania jej męża. Dopiero w 1876 r. odnaleziono szczątki jej i Katarzyny Howard, piątej żony Henryka VIII, która również została ścięta, i zorganizowano im godny pochówek w osobnej krypcie przed głównym ołtarzem.

Autor: Marek Teler / Ilustracja: Anna Boleyn po aresztowaniu w Tower of London, Édouard Cibot, 1835 r.