Odrzuciła koronę w imię wiary. Życie Krystyny Eberhardyny

29 grudnia 1671 r. w Bayreuth urodziła się Krystyna Eberhardyna, żona elektora Saksonii i króla Polski Augusta II Mocnego. Chociaż tytularnie była królową Polski, nigdy nie przyjechała do Polski i nigdy nie została koronowana.

Krystyna Eberhardyna była najstarszą córką margrabiego Bayreuth Krystiana Ernesta Hohenzollerna i jego żony Zofii Luizy Wirtemberskiej. 20 stycznia 1693 r. w Bayreuth wyszła za mąż za księcia Fryderyka Augusta z dynastii Wettynów, który 24 kwietnia 1694 r. objął władzę w Saksonii jako książę elektor Fryderyk August I. Początkowo wydawało się, że małżonkowie stworzą udany związek, lecz już kilka miesięcy po ślubie mąż Krystyny zaczął pokazywać się w towarzystwie kolejnych kochanek. Jedyny syn pary, późniejszy elektor Saksonii i król Polski August III, urodził się 17 października 1696 r. w Dreźnie. 28 października 1696 r. w Goslarze przyszedł z kolei na świat pierwszy uznany przez Fryderyka Augusta I nieślubny syn, który zapisał się w historii jako hrabia Maurycy Saski.

27 czerwca 1697 r. Fryderyk August I został ogłoszony królem Polski i odtąd występował w dokumentach jako August II. Kiedy jednak 15 września 1697 r. odbyła się koronacja monarchy w katedrze na Wawelu, Krystyny Eberhardyny nie było u boku męża. Powodem, dla którego jej skroni nie zwieńczyła korona królowej, była jej protestancka wiara. Od dzieciństwa była wychowywana na gorliwą luterankę i – w przeciwieństwie do męża – nie zgodziła się na przejście na katolicyzm. Nigdy nie zgodziła się też na przyjazd do Polski, chociaż August II wielokrotnie próbował ją do tego przekonać.

Chociaż w czasie wizyt króla w Saksonii małżonkowie pokazywali się razem na oficjalnych uroczystościach, większość czasu spędzali oddzielnie. Prym u boku Augusta II wiodły zaś kolejne metresy z hrabiną Anną Konstancją Cosel na czele, które obdarzyły monarchę licznym potomstwem. Oficjalnie władca uznał tylko dziewięcioro nieślubnych dzieci, ale plotka głosiła, że miał ich aż 354.

Żywot słomianej wdowy Krystyna Eberhardyna wiodła głównie w zamku w Pretzsch i zamku Hartenfels w Torgau. Miała skłonności do hazardu – lubiła grać w karty i w bilard, przez co często popadała w długi. Jednocześnie angażowała się w działalność na rzecz umacniania protestantyzmu w Saksonii i żywo interesowała się losem osieroconych dzieci. W ostatnich latach życia planowała nawet utworzenie protestanckiego klasztoru żeńskiego, lecz realizację tych planów przerwała jej śmierć.

Krystyna Eberhardyna Hohenzollernówna zmarła 5 września 1727 r. w Pretzsch i została pochowana w tamtejszym kościele parafialnym. Na uroczystości pogrzebowe Jan Sebastian Bach skomponował kantatę Lass Fürstin, lass noch einen Strahl, zwaną Odą żałobną, do której tekst napisał Johann Christoph Gottsched.

Autor: Marek Teler / Ilustracja: Peter Schenk Starszy (domena publiczna)