Pola Negri. Gwiazda Hollywood, która pozostała Polką

Pola Negri urodziła się 3 stycznia 1897 r. w Lipnie jako Barbara Apolonia Chałupiec (Chalupec), córka rzemieślnika Jerzego Chalupca (z pochodzenia Słowaka) i Eleonory z Kiełczewskich. Miała starszego o cztery lata brata Józefa i dwa lata młodszą siostrę Feliksę, lecz jej rodzeństwo zmarło we wczesnym dzieciństwie. Wychowaniem Poli zajmowała się jej matka Eleonora, ponieważ ojciec przyszłej gwiazdy Hollywood został aresztowany i zesłany na Sybir, kiedy była kilkuletnią dziewczynką.

Apolonia Chałupiec marzyła o karierze scenicznej, więc od najmłodszych lat uczyła się tańca i gry aktorskiej. We wrześniu 1912 r., po ukończeniu dwóch pierwszych kursów teatralnej Szkoły Aplikacyjnej w Warszawie, Pola zadebiutowała rolą Klary w Ślubach panieńskich na deskach Teatru Małego w Warszawie, a następnie z powodzeniem występowała m.in. w Teatrze Wielkim i Teatrze Letnim. Od 1914 r. występowała również w filmach realizowanych przez studio filmowe Sfinks, takich jak Niewolnica zmysłów (1914), Studenci (1916) czy Bestia (1917). Nosiła już wówczas pseudonim artystyczny „Pola Negri", który przyjęła na cześć włoskiej poetki Ady Negri.

Po premierze Bestii aktorką zainteresowali się niemieccy filmowcy, którzy zaprosili ją do Berlina. W latach 1917–1922 Negri występowała w niemieckich filmach, najczęściej reżyserowanych przez Ernesta Lubitscha, m.in. Oczy mumii Ma (1918), Carmen (1918), Madame DuBarry (1919) i Sumurun (1920). Filmy te przyniosły Poli światową sławę i stały się jej przepustką do Hollywood, gdzie znalazła się we wrześniu 1922 r. Kreacje aktorskie Negri w hollywoodzkich produkcjach Hiszpańska tancerka (1923), Cesarzowa (1924), Kobieta bezwstydna (1925) i Hotel Imperial (1927) uczyniły z niej symbol seksu i sprawiły, że dołączyła do grona ikon kina niemego. Aktorka nieustannie pojawiała się na łamach amerykańskiej prasy, do czego przyczyniły się również jej głośne romanse z Charliem Chaplinem i Rudolphem Valentinem.

Życie prywatne Negri było zresztą wyjątkowo burzliwe. W listopadzie 1919 r. wyszła za mąż za komendanta Straży Granicznej w Sosnowcu, podporucznika Eugeniusz Dąmbskiego, z którym rozwiodła się po trzech latach małżeństwa. W 1926 r. prasa pisała o jej zaręczynach z Rudolphem Valentinem, lecz sam aktor dementował plotki na ten temat. W czasie pogrzebu „króla amantów" 24 sierpnia 1926 r. Pola występowała jednak w roli wdowy, a jej histeryczne zachowanie przy trumnie budziło niesmak wśród dziennikarzy. Wytrzymała we „wdowieństwie" jedynie pół roku – 14 maja 1927 r. w pałacu Seraincourt pod Paryżem wyszła za mąż za gruzińskiego księcia Serge'a Mdivaniego. Drugie małżeństwo gwiazdy zakończyło się rozwodem 2 kwietnia 1931 r.

Kiedy nastała epoka kina dźwiękowego, hollywoodzka gwiazda Poli Negri nieco przygasła, ponieważ aktorka miała silny akcent i niski głos, który postrzegany był przez przedstawicieli kinematografii jako ordynarny. Artystka wróciła więc do Niemiec, gdzie w latach 30. występowała m.in. w filmach Mazurka (1935) i Tango Notturno (1937). Tuż przed wybuchem II wojny światowej wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, lecz zagrała już tylko w dwóch hollywoodzkich filmach Hi Diddle Diddle (1943) i Księżycowe prządki (1964). W 1970 r. Pola Negri opublikowała wspomnienia Pamiętnik gwiazdy, w których wróciła pamięcią do swojej wielkiej hollywoodzkiej kariery.

Chociaż 12 stycznia 1951 r. otrzymała amerykańskie obywatelstwo, cały czas pamiętała o swoim pochodzeniu. W 1974 r. mówiła w rozmowie z dziennikarzem „Przekroju" Zbigniewem Rogowskim: Ja nigdy nie przestałam się czuć Polką i zawsze podkreślałam polskie pochodzenie. Bardzo pragnęłabym przed śmiercią zobaczyć ukochaną Warszawę. No i Operę Warszawską, w której stawiałam pierwsze kroki przed wyruszeniem w długą drogę artystyczną. Odwiedzić pewnego dnia mój ukochany kraj! – to myśl, którą pielęgnuję od dawna i tylko moje kiepskie obecnie zdrowie nie pozwala na odbycie tak dalej podróży. Wyobrażam sobie – nie, tego nie sposób sobie wyobrazić – ile wzruszeń i emocji dostarczyłaby mi ta wizyta. Zawsze byłam i zawsze pozostanę Polką. Cytując moje słowa, niech pan to trzy razy podkreśli!.

W rozmowach z polskimi dziennikarzami wiele razy wspominała, że chce odwiedzić Polskę, lecz po wyjeździe do USA nigdy nie wróciła już do ojczyzny. Zmarła 1 sierpnia 1987 r. w San Antonio w Teksasie w wieku 90 lat.

Autor: Marek Teler / Zdjęcie: Wikimedia Commons (domena publiczna)