Jadwiga Andrzejewska. Drugoplanowa, lecz charakterystyczna

4 października 1977 r. w Łodzi zmarła aktorka teatralna i filmowa Jadwiga Andrzejewska, znana między innymi z filmów Wyrok życia, Moi rodzice rozwodzą się i Zapomniana melodia.

Jadwiga Andrzejewska przyszła na świat 30 marca 1915 r. w Łodzi jako córka maszynisty teatralnego Józefa Andrzejewskiego i Zofii z Ludwickich. Od najmłodszych lat wykazywała duże zdolności artystyczne, więc już w grudniu 1923 r. zaczęła grywać niewielkie rólki dziecięce w łódzkich teatrach. Ze względu na trudną sytuację materialną rodziny po ukończeniu szkoły powszechnej pracowała przez pewien czas jako ekspedientka w składzie materiałów piśmienniczych Leona Tybera na Piotrkowskiej. Jednocześnie nadal rozwijała się aktorsko i już w 1932 r. została zauważona przez cenionego aktora Karola Adwentowicza, który zaproponował jej przeprowadzkę do Warszawy.

W stolicy Andrzejewska występowała między innymi na deskach Teatru Narodowego i Teatru Polskiego, a także w lżejszym repertuarze w teatrzykach rewiowych i kabaretach, jak choćby Cyganeria i Cyrulik Warszawski. Prawdziwą popularność przyniosły jej jednak role filmowe, głównie drugoplanowe, choć zawsze charakterystyczne i zapadające w pamięć. Grała między innymi w filmach Wyrok życia, Dziewczęta z Nowolipek, Moi rodzice rozwodzą się, Zapomniana melodia i Doktór Murek u boku takich gwiazd przedwojennego kina jak Kazimierz Junosza-Stępowski, Franciszek Brodniewicz, Helena Grossówna i Irena Eichlerówna.

Po wybuchu II wojny światowej trafiła do Lwowa, gdzie zasiliła szeregi Teatru Miniatur, którym kierował popularny aktor, piosenkarz i reżyser Konrad Tom. Po wybuchu wojny polsko-radzieckiej teatr zawiesił jednak działalność, a w listopadzie 1941 r. Andrzejewska dołączyła do działającej przy Armii Andersa czołówki teatralnej, w której skład wchodzili popularni przedwojenni artyści. Aktorka przeszła wraz z żołnierzami cały szlak bojowy przez Iran, Irak, Palestynę, Egipt i Włochy. W tym czasie związała się z rotmistrzem Jerzym Dobrzynieckim, z którym doczekała się córki Barbary, lecz ich związek rozpadł się tuż po zakończeniu wojny.

W czasie swojego pobytu we Włoszech w latach 1945–1946 Andrzejewska zagrała w dwóch filmach Michała Waszyńskiego Wielka droga i Lo Sconosciuto di San Marino. W 1946 r. znalazła się w Wielkiej Brytanii, a po roku wróciła do Polski, gdzie zamieszkała w rodzinnej Łodzi. Po wojnie kontynuowała karierę aktorską, zarówno na deskach teatrów – głównie Teatru Powszechnego w Łodzi – jak i w kinematografii. Wystąpiła między innymi w filmach Miejsce na ziemi, Popioły i Ziemia obiecana. Zmarła 4 października 1977 r. w Łodzi w wieku 62 lat i została pochowana na Cmentarzu Komunalnym Doły.

Autor: Marek Teler / Zdjęcie: NAC