Sarah Bernhardt. Gwiazda teatru, skandalistka, uwodzicielka

Sarah Bernhardt była skandalistką na scenie i w życiu prywatnym. Przez pewien czas pracowała jako kurtyzana, sypiała w trumnie i łamała wszelkie zasady, lecz i tak miała status największej gwiazdy przełomu XIX i XX wieku. 

Wybitna francuska aktorka teatralna Sarah Bernhardt urodziła się 22 października 1844 r. w Paryżu w rodzinie żydowskiej jako Henriette Rosine Bernard. Już w wieku osiemnastu lat zadebiutowała na deskach najbardziej prestiżowego francuskiego teatru Comédie-Française, lecz rychło została stamtąd wyrzucona za spoliczkowanie jednej z aktorek. Z łatką osoby trudnej we współpracy nie była w stanie znaleźć zatrudnienia w innych teatrach, więc przez pewien czas zarabiała na życie jako luksusowa kurtyzana. Podobno to właśnie za zarobione wówczas pieniądze zakupiła słynną trumnę, którą często wykorzystywała jako łóżko. Na pytania, dlaczego śpi w trumnie, twierdziła zaś, że taki sposób snu pomógł jej lepiej wcielać się w role tragiczek.

Już w 1866 r. Bernhardt powróciła bowiem do pracy aktorki teatralnej, występując na deskach Théâtre de L'Odéon. Kiedy po wybuchu wojny francusko-pruskiej placówka została przekształcona w prowizoryczny szpital, aktorka bez wahania podjęła się opieki nad rannymi żołnierzami. W latach 1872–1880 ponownie grała w Comédie-Française, gdzie nie tylko zapomniano jej błędy młodości, ale też zapewniono pozycję jednej z najważniejszych aktorek. Wkrótce zdobyła zresztą międzynarodową sławę i w kolejnych latach często podróżowała między Europą a Ameryką.

W latach 1893–1899 Sarah Bernhardt była producentką, reżyserką i główną aktorką w Théâtre de la Renaissance w Paryżu. W 1899 r. przejęła zaś były Théâtre des Nations na paryskim Place du Châtelet i uczyniła z niego Théâtre Sarah-Bernhardt, w którym błyszczała w takich sztukach jak La Tosca Victoriena Sardou czy Dama kameliowa Aleksandra Dumasa. Zagrała również tytułową rolę w Hamlecie Williama Szekspira, co wzbudziło w środowisku artystycznym niemałe kontrowersje. Do największego skandalu z udziałem Bernhardt doszło jednak w grudniu 1910 r., kiedy 66-letnia artystka wcieliła się w Judasza w sztuce Judasz Johna Wesleya De Kaya. Wystawiony na deskach Globe Theatre w Nowym Jorku spektakl po jednym wystawieniu zszedł z afisza jako obrazoburczy – Maria Magdalena była w nim bowiem ukazana jako kochanka Jezusa.

„Boska Sarah", jak ją powszechnie nazywano, do śmierci sprawowała opiekę nad swoim teatrem Théâtre Sarah-Bernhardt. Zmarła 26 marca 1923 r. w Paryżu w wieku 79 lat i została pochowana na cmentarzu Père-Lachaise.

Autor: Marek Teler / Zdjęcie: Wikimedia Commons (domena publiczna)