Życiorys Stefana Żeromskiego, z którego starano się uczynić autorytet moralny, został poddany zabiegom mającym wykreślić fakty niepasujące do postaci wychowawcy narodu. Zafałszowano więc biografię autora Ludzi bezdomnych, podobnie jak w przypadku Mickiewicza.
Autorzy biografii pomijali sprawy drażliwe z życia młodego studenta weterynarii, który korzystał z usług prostytutek i brał udział w orgiach ze szwaczkami. Nie wspominano, że był chory wenerycznie. Zapomniano, że Monika Żeromska była nieślubnym dzieckiem. Biografowie uwierzyli, że jej matka, Anna, była żoną pisarza. Pisze się do dziś, że Anna Zawadzka (często stosuje się nazwisko: Żeromska) była drugą żoną pisarza.
Co to za druga żona? Czy Żeromski przeprowadził rozwód z żoną Oktawią? Nie. Czy Oktawia umarła? Nie. Przeżyła swojego męża. Czy zatem biografowie dają nam do zrozumienia, że pisarz został bigamistą? Biogram Żeromskiego na portalu culture. pl podaje, że pisarz wziął ślub z Anną Zawadzką w roku 1913. To kłamstwo. Anna Zawadzka (nie Żeromska) była jedynie kochanką i matką nieślubnego dziecka, zaś prawowitą żoną w dalszym ciągu pozostawała Oktawia z Radziwiłłowiczów Żeromska.
Wiele listów i zapisków Żeromskiego zniszczyła po jego śmierci kochanka. W PRL wydano dzienniki pisarza, lecz usunięto liczne fragmenty, by nie ranić uczuć „żony" (czyli kochanki). Nie opublikowano wtedy też szkiców z tomu Inter arma, noweli Na probostwie w Wyszkowie ani książki Snobizm i postęp, w której autor zarzuca awangardzie naśladownictwo.
Z dzienników usunięto (niekonsekwentnie) zapiski o orgiach, o pierwszej nocy z siostrą macochy i o okolicznościach zarażenia się rzeżączką. Cenzura wycięła antyrosyjskie wypowiedzi autora, komentarze na temat prześladowania unitów. Pierwszy, który podważył oficjalną wersję życiorysu pisarza był edytor jego listów Zdzisław Jerzy Adamczyk, który obecnie podjął się wydania dzienników Żeromskiego bez opuszczeń.
Uciekaj z Kielc cnotliwych
Żeromski urodził się po klęsce powstania styczniowego. Jan Zygmunt Jakubowski pisał, iż Stefan przyszedł na świat 1 listopada 1864 r., chociaż w dowodzie osobistym Żeromskiego wydanym w II RP widniała data 14 października. Natomiast metryka chrztu podawała datę 1 listopada. Wtedy małego Stefana ochrzczono, ale czy tego dnia się urodził? Wątpliwe. Żeromski zawsze twierdził, że dniem jego narodzin był 14 dzień października.
Żeromscy pieczętowali się herbem Jelita, a więc tym samym co Zamoyscy. Matka pisarza, Franciszka Józefa z domu Katerla, miała mieć domieszkę krwi włoskiej. Biografowie tego nie sprawdzili. Katerla to nazwisko polskie, wręcz chłopskie, chociaż notowane w herbarzach. Herb, którym się pieczętowali Katerlowie, Poraj, był pochodzenia czeskiego. Rodzina matki mieszkała w okolicach Przedborza nad Pilicą i koło Jędrzejowa. Genealogią rodziny pisarza zajęła się Kazimiera Zapałowa, ale żadnych Włochów nie znalazła.
Pełny artykuł Piotra Łopuszańskiego możecie przeczytać w szóstym numerze „Historii bez Tajemnic".
Ilustracja: Biografowie Stefana Żeromskiego bardzo często pomijają niewygodne fakty z jego życiorysu, jak choćby korzystanie z usług prostytutek czy liczne romanse, źródło: NAC.
powrót