Boże Ciało w Polsce i na Świecie

Boże Ciało w Polsce i na Świecie
Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (łac. Sollemnitas Sanctissimi Corporis et Sanguinis Christi) to katolickie uczczenie eucharystii, Najświętszego Sakramentu. Wypada zawsze w czwartek, sześćdziesiąt dni po Wielkanocy (jest to więc pierwszy czwartek po dniu Pięćdziesiątnicy), a na jego obchody skalda się uroczysta msza święta oraz procesja z Ciałem Chrystusa w monstrancji.
Uroczystość to najwyższe rangą wydarzenie w Kościele Katolickim (przewyższające wspomnienia i święta), podczas którego uczestnictwo we mszy świętej jest nakazane. Najważniejsze uroczystości (Boże Narodzenie i Wielkanoc) posiadają własne oktawy, czy okresy ośmiu dni ciągłego świętowania danego wydarzenia. Boże Ciało także posiadało historycznie oktawę, m.in., znoszącą post w piątek po samym święcie (do 1955 roku i reform liturgicznych Piusa XIII).
Ustanowił je w 1264 papież Urban IV, bullą Transiturus, choć ten dokument nie został powszechnie ogłoszony ze względu na rychłą śmierć papieża. Dopiero Jan XXII w 1317 dołączył ów dokument do tzw. Klementynek (zbioru praw kanonicznych) i rozpropagował obchody w całym Kościele. Na ziemiach polskich Boże Ciało było obchodzone powszechnie od połowy XIV wieku, a w 1420 Synod Gnieźnieński uznał je za święto powszechne i nakazane.
Podczas reformacji, kolejne konfesje chrześcijańskie odrzucały katolicką naukę o eucharystii, tym samym likwidując podstawę święta. Napięcie na tle wyznaniowym spowodowało częste konflikty, zwłaszcza w nowożytnych Niderlandach, gdy protestanci często zakłócali katolickie procesje. Z drugiej strony obchody kościelne stawały sie coraz bardziej uroczyste i ozdobne.
Tradycja ta szybko zakorzeniła się w Polsce. Bogate i kolorowe procesje stały się nie tylko wyrazem pobożności wiernych, ale także zdarzeniem artystycznym i społecznym. Tradycja budowy czterech ołtarzy powodowała estetyczną rywalizację miejscowości (lub części miejscowości) w danej parafii. Kto przygotował piękniejszy ołtarz, mógł chlubić się nie tylko mianem zbożniejszego, ale i bogatszego oraz zdolniejszego.
Do dziś procesja podczas uroczystości jest pretekstem do pokazania dbałości o piękne stroje i ludowe tradycje. Trasy procesji przebiegają wiejskimi drogami w prowincjonalnych parafiach i na osiedlach w mieście. Dawne zwyczaje przeniosły się nawet do największych metropolii, w których często konkretne bloki na wielkopłytowych osiedlach konkurują w nieoficjalnej rywalizacji o budowę najpiękniejszego ołtarza. Prócz zwyklej obsługi liturgicznej (ministranci, lektorzy, klerycy), ważną rolę w procesjach pełnią dziewczęta (zwykle dziewczynki, które danego roku przystąpiły do pierwszej komunii), sypiące płatki kwiatów przed niosącym monstrancję kapłanem.