Pisarz i jego czołg

12 lub 13 września 1921 we Lwowie urodził się Stanisław Lem pisarz-fantasta, futurolog oraz filozof. W listopadzie zeszłego roku sejm ustanowił 2021 rokiem Stanisława Lema: na setną rocznicę urodzin, siedemdziesiąta: debiutu literackiego (wydani w 1951 Astronauci) oraz sześćdziesiątą: premiery najlepiej znanego dzieła lwowskiego pisarza, czyli Solaris. Lem należy do elitarnego grona niedoszłych polskich noblistów, gdyż jego kandydatura była rozważana poważnie w 1980 (nagrodę otrzymał ostatecznie Czesław Miłosz). Do dziś pozostaje najczęściej tłumaczonym na języki obce polskim pisarzem, a na naszym literackim podwórku: jedynym twórcą literatury science-fiction na dobre zadomowionym w głównym nurcie kanonu. Choć nigdy nie zdobył masowej popularności w USA, zafascynował pisarzy takich jak P. K. Dick i Kurt Vonnegut. Nie zawojował kina, choć radziecka adaptacja Solaris z 1972 w reżyserii Andrieja Tarkowskiego zdobyła uznanie i do dziś pozostaje niszową, ale kultowa produkcją. Wybrane teksty z Bajek Robotów i Opowieści o pilocie Pirxie pozostawały przez lata lekturami szkolnymi. W 2011 wydawnictwo Powergraph opublikowało antologię Głos Lema, zbiór inspirowanych twórczością futurysty opowiadań, ciepło przyjęta przez miłośników twórczości pisarza.

Prócz literatury fantastycznej, Lem pisał eseje, traktaty filozoficzne, recenzował istniejące i nieistniejące książki, a także komentował bieżące życie polityczne i kulturalne. Choć przechodził okres fascynacji komunizmem, jego późniejsze opowiadani i powieści należą do inteligentnych i zjadliwych satyr na ustrój PRL. Jednak pisarz próbował też sił w jeszcze jednej dziedzinie: konstrukcji czołgów.
W 1944 roku Stanisław Lem przesłał do Komisariatu Ludowego Przemysłu Obronnego ZSRR projekt wozu bojowego o wadze 220 ton, poruszającego się na czterech niezależnych wózkach gąsienicowych i uzbrojonego w ciężkie działo, zapewne kalibru 152mm. Przyszły pisarz dał się w tej koncepcji ponieść wyobraźni: jego projekt był równie niepraktyczny, co wielkie pancerniki lądowe, projektowane równolegle w III Rzeszy. Nigdy też projekt „Pancernik" nie doczekał się realizacji, innej adaptacja w grze „World of Tanks". Warto jednak wiedzieć, jakie maszkary czaiły się w głowie przyszłego futurysty.

A dlaczego nie jetseśmy pewni daty narodzin Lema? Najprawdopodbniej pisarz urodził się w piątek 13., a rodzice postanowili nie kusić losu i podali w urzędzie wcześniejszą datę...